ข้อมูลทั่วไปตำบลม่อนปิ่น

ข้อมูลทางประวัติศาสตร์ตำบลม่อนปิ่น History of Monpin Subdistrict
เมืองฝาง ซึ่งเป็นเมืองหลวงในอดีต มีอายุนับพันปีในตำนานโยนกล่าวไว้ว่า เมืองฝาง ถูกสร้างขึ้นครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. ๑๑๘๔ โดยเจ้าลวจังกราช เป็นหัวเมืองทางตอนเหนือของอาณาจักรล้านนา พญามังรายหรือพ่อขุนเม็งรายมหาราชทรงเคยเสด็จมาปกครองเมืองฝางและประทับอยู่ที่เมืองนี้ พระองค์ทรงเตรียทกำลงพลก่อนที่ยกทัพไปตีเมืองหริภุญชัย สร้างเวียงกุมกาม และสร้างเมืองยพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่ เมื่อวันที่ ๑๒ เมษายน พ.ศ ๑๘๓๙ เรียกสั้นๆ ว่า นครเชียงใหม่ ดังนั้นเมืองฝางจึงเป็นเมืองโบราณที่มีอายุนับพันปี ปัจจุบัน ยังปรากฏหลักฐานทางประวัติศาสตร์ กำแพงเมืองและคูเมืองแบบเดียวกับในเมืองเชียงใหม่
สำหรับตำบลม่อนปิ่น ในข้อมูลและหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ปรากฏในประวัติเมืองฝาง อาทิกบฏพญาผาบ เกิดในปี พ.ศ. ๒๔๓๗ เป็นกบฏพวกเงี้ยว มีกำลังไพร่พลประมาณ ๕๐๐ คน พญาผาบเป็นอดีตกำนันหรือแคว่น ตำบลม่อนปิ่น เป็นหัวหน้ากบฏ การค้นพบโบราณสถาน โบราณวัตถุและศิลปวัฒนธรรม ที่สำคัญมีการสำรวจพบเมืองเก่า คูเมือง บริเวณบ้านเวียงหวาย (หมู่ ๙ บ้านเวียงหวาย) ซึ่งเป็นชุมชนดั้งเดิมในสมัยเจ้ามหาวงษ์ เป็นชุมนุมของชาวไทยใหญ่ดังเดิมที่เข้ามาค้าขาย เช่นไม้ ยาสูบ ฝ้าย เป็นต้น